Verleden en heden

We slapen schofterig uit tot een uur of half tien en ontbijten op ons dooie gemakje. De douche is helaas nog steeds ijskoud, er schijnt ergens een keer een monteur te komen, maar wanneer is de grote vraag. Buiten is het ook vriezend, dus we beginnen de dag goed.

Als eerste gaan we richting Checkpoint Charlie. Ik herinner me in 1981 dat we met de schoolbus een paar uur moesten wachten voor we een dagje het oosten van de stad mochten bezichtigen, hoe intimiderend de grenswachters waren. Het originele huisje van toen is in 1989 met de grond gelijk gemaakt, maar er is een replica opgericht waar wachters in uniform de toeristen een beeld moeten geven van hoe het toen was.

Op de hoek van de straat is een foto-tentoonstelling ingericht over de bouw en de sloop van de muur, verhalen erbij van mensen die probeerden te ontsnappen en hoe dat is mislukt of gelukt. Jonge mensen die op hun 18e werden doodgeschoten (in de rug) bij een poging over de muur te klimmen, mensen in de bloei van hun leven die alles in de waagschaal stelden om de vrijheid te bereiken. Triest en indrukwekkend.

We nemen de U-bahn en zoeken de Bernauerstrasse op, waar nog een flink stuk van de muur is blijven staan. Eromheen is een park ingericht met overblijfselen van de wachttorens, de muur van het kerkhof die moest wijken voor de Berlijnse Muur, de graven die schaamteloos werden geruimd om de grensmuur neer te zetten. Op een zuil zit een luidspreker waar de namen van de slachtoffers worden opgenoemd die tussen 1961 en 1989 werden gedood bij hun poging te vluchten (en soms bij hun poging weer terug naar het oosten te gaan toen ze merkten dat het niet ging lukken om te vluchten).

Als laatste bezoeken we het Holocaust-monument, een gigantisch terrein met grijze betonblokken in verschillende vormen en maten. Als je ertussendoor loopt, verlies je gauw je oriëntatie, je wordt uitzichtloos en voelt de dreiging van de enorme grijze kolossen om je heen. Een mooie manier om de wanhoop van de concentratiekamp-gevangenen weer te geven.

Een indrukwekkende dag dus, ook al nemen we geregeld pauze om ergens bij een kop thee op te warmen. Want het vriest een paar graden, en dat weerhoudt ons van urenlange wandelingen. Aan het eind van de middag bestellen we in een Stube een Berliner Weisse, het witbier dat ik ook in 1981 met school heb geproefd. Witbier met een klein scheutje siroop, in frambozensmaak of 'Waldmeister'-smaak. Dat laatste is ontzettend lekker, maar we kunnen het niet plaatsen onder een Nederlandse naam. Volgens de vertaalapps is het Lievevrouwebedstro, maar dat doet geen enkele belletje rinkelen. Rozig van het enorme glas bier gaan we terug naar ons logeeradres, en we eindigen met een heerlijk etentje in het restaurantje op de hoek van de straat. Een prima tentje met een fijn huiskamergevoel.

Morgen onze laatste dag, 's middags om drie uur gaat de trein weer richting Amsterdam. We hebben een aardig beeld van de stad gekregen, verschillende wijken bezocht. In feite is het niet zo'n heel bijzondere stad, er staan vooral véél betonnen kolossen, flat- en kantoorgebouwen die erg vierkant van vorm zijn. We missen gezellige pleintjes, leuke winkeltjes, fijne kroegjes, maar misschien waren we daarvoor niet op de juiste plek. En het weer nodigt ook niet uit om op een terrasje te gaan zitten. De geschiedenis van Berlijn maakt het echter een heel interessant bezoek, iets dat we niet hadden willen missen.